Veilige Veste

KAW uit Rotterdam heeft met haar tweede Veilige Veste voor Stichting Fier, ditmaal in Capelle aan den IJssel, wederom een blikvanger ontworpen. In samenwerking met Dura Vermeer is in tien maanden een verouderd, leegstaand kantoorgebouw uit de jaren tachtig getransformeerd tot een zeer aantrekkelijk en duurzaam gebouw, een ‘landmark’, die zowel overdag als ’s avonds de levendigheid in het gebied heeft teruggebracht. De Veilige Veste biedt een veilig thuis voor vrouwelijke slachtoffers van geweld en uitbuiting. Het fraaie gebouw met dito gevel - die doet denken aan een diamant - wil de kwetsbare bewoners de boodschap meegeven dat ze zich niet langer hoeven te verstoppen. De Veilige Veste is een goed voorbeeld van KAW’s  Leef de Ruimte-beleid; met een frisse blik kijken hoe je bestaande gebieden en gebouwen kan omvormen. Van een pand dat niet meer in gebruik was, heeft KAW een functioneel gebouw gemaakt waar mensen letterlijk een nieuw leven krijgen. Opdrachtgever Fier en haar werknemers zijn meer dan enthousiast over hun nieuwe huisvesting.

Op de begane grond achter de fraaie houten plint bevinden zich de entree en alle publieke functies. Daarboven bevinden zich de kantoren, die ook dienen als buffer. Helemaal boven wordt veilig gewoond. De benedenverdieping heeft een open uitstraling met veel glas. Hogerop is de gevel meer gesloten met het zicht op interne activiteiten als therapie, groepsactiviteiten etc. Het gebouw is tot in de kleinste details toegesneden op de behoefte van de gebruikers. Met een aangename, stijlvolle en lichte (binnen-)sfeer bijvoorbeeld en een tuin vol groen. Veilig afgesloten zodat de bewoners met een gerust hart naar buiten kunnen.

Duurzaam bouwen, is niet bouwen

De meest duurzame manier van bouwen, is niet bouwen. Door gebouwen opnieuw te bestemmen, wordt alle energie gebruikt die eerder al bij de bouw en productie van stenen en beton is verbruikt en weinig CO2 uitgestoten. Het betreffende kantoorgebouw stond leeg en was niet meer geschikt voor zijn functie. Transformatie naar een woonfunctie was op deze plek bovendien onmogelijk vanwege de bestemming.

Bij de bouw/renovatie van de Veilige Veste is zo weinig mogelijk materiaal weggehaald. Daarnaast zijn alleen essentiële delen toegevoegd. Door het gebouw rondom te isoleren, heeft het aanzienlijk minder energie nodig. Op het dak liggen zonnepanelen en het pand is aangesloten op het warmtenet. Op het gebouw is verder een extra verdieping geplaatst, die optisch wegvalt door de nieuwe gevel die ervoor is geplaatst.  Daardoor hoefde geen extra pand te worden bijgebouwd. Dat scheelt niet alleen energie, maar is ook in lijn met KAW’s Ruimte Zat in de Stad-onderzoek.

Mocht de belofte van een duurzame warmtebron voor het warmtenet in de toekomst niet worden ingelost, dan is het pand voorbereid om (zelfstandig) over te stappen op een warmtepomp. Een stukje duurzame flexibiliteit. Als kantoorgebouw kent de Veilige Veste voorts een dragende structuur en lichte - makkelijk te verplaatsen - inbouwwanden. Fier kan bij mogelijke veranderingen in de organisatie tegen relatief lage kosten en weinig energieverbruik de indeling wijzigen.

Hedy d’Ancona-prijs

In 2014 realiseerden Stichting Fier en KAW in Leeuwarden de eerste Veilige Veste binnen de filosofie van Fier, te weten: de slachtoffers niet verstoppen in vrouwenhuizen, maar juist maximaal zichtbaar maken met hele mooie panden. Dat ontwerp won toen de prestigieuze Hedy-d’Ancona-prijs voor excellente zorgarchitectuur.