Plant je vlag-woningen

Huizen bouwen met hout is verre van nieuw, maar de afgelopen decennia is bouwen met beton en steen in Nederland gangbaarder geworden. Terwijl bouwen met hout beter voor het milieu en de gezondheid van de gebruikers is. Het CPO-project Plant je vlag in Nijmegen laat dit heel mooi zien.

De zaadjes voor het Nijmeegse project zijn door architectenbureau Maatworks al 12 jaar geleden geplant in het Amsterdamse IJburg. Daar bouwde architect Lidewij Lenders, die samen met Marije ter Steege eigenaar is van Maatworks, haar eigen huis met hout. ‘Dat was weliswaar houtskeletbouw in combinatie met gelamineerde massieve vloeren, maar deze industriële manier van bouwen zette me aan het denken om bouwen met hout conceptueel aan te pakken.’

Houten huis

Midden in de economische crisis startte Maatworks het concept Mijn Houten Huis, waar gewerkt wordt met Cross Laminated Timber (CLT), oftewel kruislings verlijmd hout. Het slaat meer en meer aan, zoals ook in Nijmegen. Op deze locatie heeft Maatworks vijf huizen op een rij de uitstraling gegeven van één grote villa. In het blok zijn drie 3-laagse en twee 2-laagse woningen.

Duurzaam bouwbedrijf ECO+BOUW was in Nijmegen al betrokken bij de voorloper van het project, dat uiteindelijk niet doorging. Maatworks en ECO+BOUW vonden elkaar in de uitvoering van dit project in hout, vertelt directeur Patrick Schreven. ‘Wij willen graag woningen bouwen die niet alleen ecologisch, biobased en circulair zijn, maar ook betaalbaar. We zijn weer bij dit project betrokken dankzij een van de CPO-deelnemers en hebben voor Maatworks hun ontwerp bouwklaar gemaakt.’

Panelen

In dit project wordt gebruik gemaakt van CLT, een houten paneel dat bestaat uit drie, vijf of zeven lagen gelijmde houten planken, iedere laag dwars op de voorgaande. Daarmee hebben deze structurele panelen een uitzonderlijke sterkte, dimensionale stabiliteit en stijfheid. Aangezien CLT-panelen hoge rekken en compressiekrachten verzetten, zijn ze bijzonder kosteneffectief voor meerdere verdiepingen en grote overspanningen.

Architect Lenders: ‘Het mooie voor ons als ontwerpers is dat deze panelen in de fabriek tot op de millimeter nauwkeurig CNC worden gefreesd. Ook wel even wennen, in de traditionele bouw is een tolerantie van 7 mm heel normaal. Met CLT worden de panelen zonder tolerantie koud op elkaar gemonteerd. Ik noem het dan ook bouwen met de precisie van een meubelmaker. Het is zo precies dat een binnendeur in een sponning in de wand afgehangen kan worden, zonder dat er een kozijn voor nodig is.’

Duurzaam

Het hout komt uit duurzaam beheerde bossen en kan na de toepassing weer gerecycled worden. ‘Dat duurzame gegeven vinden wij eveneens belangrijk’, stelt Lenders. ‘Bovendien heeft wonen in een houten huis gezondheidsvoordelen voor bewoners. Het is er minder vochtig, omdat hout vocht opneemt en op andere momenten weer afgeeft.’

Ook wat betreft energieverbruik zijn de woningen duurzaam. Zo krijgen ze tussen de 6 en 21 zonnepanelen voor de lokale opwekking van duurzame stroom. ‘Het verschil komt omdat de keuze per eigenaar varieert. De wijk waar deze woningen staan is wel aangesloten op het gasnet, maar het is ECO+BOUW alsnog gelukt om er luchtwarmtepompen in te krijgen. Dus zijn deze huizen aardgasloos; en voor degene die kiest voor 21 zonnepanelen behaalt het huis een EPC van 0.’