Onderwijscentrum RUG

In september 2021 startte KAAN Architecten in samenwerking met abtWassenaar, Sweegers en De Bruijn, Peutz en aannemer Hegeman / De Groot Installatiegroep met de laatste ontwerpfase voor het nieuwe onderwijscentrum voor de Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Medische Wetenschappen en Faculty of Science and Engineering (Farmacie). Het uitnodigende gebouw van 12.000 m2 zal ruim 2.000 studenten en medewerkers huisvesten en brengt de verschillende functies en gebruikers van de Healthy Ageing Campus onder één dak samen.

De gebouwen van de Rijksuniversiteit Groningen, gelegen aan de noordzijde van het UMCG gebied, zijn door de geleidelijke uitbreiding door de jaren heen uitgegroeid tot een aaneenschakeling van grote onderzoeks- en universiteitsgebouwen met een complexe interne organisatie en weinig kwaliteit in relatie tot de openbare ruimte. Het nieuwe onderwijscentrum versterkt de verbinding met de historische Groningse binnenstad en maakt het nieuwe Healthy Ageing Campus gebied onderdeel van het stedelijk weefsel. De bouw van het onderwijscentrum vormt de eerste fase in een reeks ontwikkelingen en zal verrijzen tussen het ERIBA gebouw, het MWF-complex, het Protontherapiecentrum UMCG en het toekomstige University College. Met de nieuwbouw wordt een kwaliteitsimpuls geleverd aan de noordentree van de Healthy Ageing Campus. Deze nieuwe entree, bestaande uit een plein en foyer, zal de gedeelde ontvangstruimte gaan vormen van de campus en verbindt en herstelt op vanzelfsprekende wijze de bestaande structuren met het hart van de campus. Een katalysator die het campusgebied met zijn uitnodigende verschijning en levendige programma een nieuw gezicht geeft.

Het onderwijscentrum moedigt studenten aan om niet alleen naar de campus te komen om lessen te volgen, maar gedurende de hele dag te verblijven in het gebouw om te leren, studeren, ontspannen, ontmoeten en eten. Dit wordt ondersteund door een verscheidenheid aan studie- en ontmoetingsplekken, van open en dynamische werkplekken voor groepen tot beschutte individuele concentratieplekken. Op deze manier wordt in het onderwijscentrum een informele en ontspannen ruimte gecreëerd die aanspoort tot samenwerking en kennisoverdracht. Naast het centrale studielandschap biedt het gebouw ruimte aan een foodcourt, auditorium, collegezalen, projectruimten, computerzalen, vergaderruimten, een Skillslab, een onafhankelijk commerciële ruimte en een grote overdekte fietsenstalling in de kelder.

Het architectonisch ontwerp bestaat uit vijf volumes met het onderwijsprogramma die zowel op de begane grond als op de verdieping worden verbonden door de foyer. De foyer wordt op zijn beurt omkaderd door een transparante gevel naar het plein en omliggende groene patio’s. De positionering van de volumes is gekozen op basis van belangrijke zichtlijnen en de ruimtelijkheid van het multifunctionele studielandschap. De patio’s markeren de overgangen naar bestaande gebouwen op verschillende niveaus en brengen licht in de lager gelegen verdiepingen. In de foyer is er altijd zicht naar buiten en aangrenzende gebouwen waardoor men op een vanzelfsprekende manier zijn weg kan vinden in het gebouwcomplex. De ruimte van de foyer tussen de volumes loopt door in de onderwijstoren waar trappen en studieplekken zijn georiënteerd naar de binnenstad. De grote, diepe raamopeningen in deze gevel spelen een afwisselend spel met het interieur waardoor de gebruiker met een verscheidenheid aan uitzichten wordt verrast. De meanderende trap langs de gevel van de onderwijstoren, verbindt het lesprogramma of alle niveaus. Het groene hart van de campus wordt versterkt door een aangenaam, deels toegankelijk groen daklandschap waar zowel het onderwijscentrum als de bestaande faculteitsgebouwen op uitkijken.

Toegankelijkheid, hoge comforteisen, voldoende daglicht en uitzicht op groen zorgen voor een gezonde en duurzame verblijfsomgeving. Er wordt een reeks duurzame, zichtbare materialen toegepast met een lage milieu-impact gedurende de hele levenscyclus van het gebouw. Natuurlijke materialen die door de jaren heen leven en veranderen maar een lange levensduur hebben, passend bij de Healthy Ageing Campus. De foyer met royale verdiepingshoogte krijgt door de zichtbare dakconstructie achter de semi-transparante plafonds, spectaculaire daklichten en de transparante gevel richting het plein met een flink overstek een bijzondere expressie. Bakstenen volumes in combinatie met glad en tactiel zichtwerk beton definiëren de ruimte waardoor een stedelijk, overdekt interieur ontstaat. De foyer ruimte oogt daardoor robuust en vriendelijk, terwijl het hout in de onderwijsruimten een lichte, natuurlijke en gezonde studieomgeving creëert.

Het onderwijsprogramma is binnen de metselwerkvolumes rationeel georganiseerd en biedt flexibiliteit bij het herindelen en combineren van lesruimten. Door een gestandaardiseerd grid met een fijn raster van installaties en grote constructieve overspanningen zijn verschillende indelingen in de onderwijstoren mogelijk. 2 van de 3 collegezalen hebben plateaus in plaats van vaste collegebanken en maken uiteenlopende vormen van onderwijs mogelijk.

“Onderwijsgebouwen zijn altijd een bijzondere architectonische uitdaging en we zijn erg verheugd dat we ons concept mogen realiseren. Het Onderwijscentrum brengt een nieuwe identiteit naar dit deel van de campus en verbindt en versterkt daarmee de omliggende gebouwen,” concludeert Vincent Panhuysen, medeoprichter van KAAN Architecten.