Office Westraven

Omschrijving

De kantoortoren Westraven aan het Amsterdam-Rijnkanaal en de snelwegen A12 en A2 heeft een ijzersterke metamorfose ondergaan. Rijkswaterstaat heeft opnieuw haar intrek genomen in de gerenoveerde toren, die aan de voet is uitgebreid met een strook nieuwbouw. Door de locatie was het oude Rijkswaterstaatgebouw een bekend baken.

De toren is gebouwd in de jaren zestig, met behulp van het destijds zeer innovatieve Jackblock systeem. De RWS-toren is gestript tot op het casco. In de gerenoveerde toren is 27.000 vierkante meter kantoorruimte gerealiseerd. De overige 23.000 vierkante meter die nodig was voor de centrale huisvesting van alle diensten van RWS, is ondergebracht in een laagbouwstrook aan voet van de toren.

Voor de Rijksgebouwendienst was een belangrijk uitgangspunt dat het complex een duurzaam en leefbaar karakter kreeg. In het kader van de leefbaarheid vallen de ruimtelijke kwaliteit, de afwisseling in klimaatzones, de te openen ramen, het optimaal benutten van daglicht en het uitzicht op. In het kader van de duurzaamheid is extra gelet op materiaalgebruik en energiezuinigheid. Op de Milieu-Index volgens Greencalc scoort het gebouw goed met 189 (120 is de gangbare waarde). Door de toepassing van energiezuinige systemen met onder andere warmte/koudeopslag in de bodem, is een EPC van 0.995 voor de hoogbouw en 0.771 voor de laagbouw gerealiseerd. Daarmee is in theorie in elk geval aangetoond dat Westraven een belangrijke voorbeeldfunctie heeft.

DGMR en Westraven

Westraven is een interessant voorbeeld van de uitbreiding en transformatie van een sick building naar een toekomstgericht kantoor. Door de integrale aanpak van het project zijn veel innovatieve oplossingen gecombineerd, betonkernactivering, klimaatplafonds, gaas als tweedehuidfaçade, serres als klimaatbuffer en luchtkussengevels- en daken.

In het plintgebouw is een groot atrium aanwezig waarvoor speciale onderzoeken op het gebied van daglicht, brandveiligheid, thermische behaaglijkheid (oververhitting), geluidswering van de gevel en ruimteakoestiek zijn uitgevoerd.

De gevels in de oorspronkelijke toren met zeembalkons en zonwerende glasstroken waren lek en er was veel windhinder rond het gebouw, vooral waar de ingang gepositioneerd is.

In de windtunnel is daarom veel aandacht geschonken aan de positionering van het plintgebouw en de hoofdentree ten opzichte van de toren om windcomfort te optimaliseren. Tevens is een nieuwe thermische schil geadviseerd.

In de toren bestond de wens om de ramen te kunnen openen, net als bij de laagbouw, hierdoor was het nodig om een tweedehuid aan te brengen tegen de windhinder op grote hoogte.

Om de geluidsbelasting van het verkeer op de A12 en A2 tegen te gaan is op de oost-, west- en zuidgevels een tweedehuid met gaasdoek toegepast. Dit was een beduidend goedkopere versie dan de glazen tweedehuid, die voor de noordgevel is gebruikt. Dit is gebeurd op verzoek van de gebruiker, deze vond het compleet inpakken met gaas hinderlijk voor het uitzicht. Vandaar dat het advies is gegeven om de borstwering tot 1.20 m van glas uit te voeren, waardoor stroken glas en gaas elkaar afwisselen. Het gaas heeft een lichtdoorlatendheid van 50%. Vanaf een meter of twee is niet te zien dat het gaas is en lijkt het doorzicht hetzelfde als bij glas.

Betonkernactivering

De Rijksgebouwen Dienst neemt steeds vaker een voortrekkersrol in duurzaam bouwen. In dit gebouwencomplex is een klimaatsysteem aangebracht met energiezuinigewarmte- en koudeopwekking. Bij de nieuwbouw is betonkernactivering toegepast en gaat men uit van een constante temperatuur van circa 21°C van een zware constructie. Dit houdt in dat water in slangen door de betonconstructie loopt en dit water houdt de vloeren en het plafond van de kantoren op een constante aangename temperatuur. Dat betekent voor het koel houden in de zomer dat het water een temperatuur van 17^oC heeft. In de winter heeft het water een temperatuur van 29^oC, zodat het warm en behaaglijk is. De warmte of koude wordt onttrokken aan het grondwater op een diepte van 60 meter met behulp van een warmtepomp.

Klimaatplafonds

In de bestaande toren was betonkernactivering niet aan de orde. Daar zijn klimaatplafonds aangebracht. Maar het verwarmings- en koelsysteem daarin is eveneens gebaseerd op de uitwisseling van temperatuur met een warmtepompsysteem. De serres tussen de gebouwen maken deel uit van het klimaatsysteem. Via deze ruimtes wordt de gebruikte lucht afgezogen.

Serregevels

Een opmerkelijk detail aan de serregevel is de fraaie omkasting van de convectoren tegen de koudeval. Deze schuine omkasting ligt in één lijn met de te openen ramen. Verder is over de gehele lengte een zonwerend screen van kassendoek uit één stuk aangebracht. Dit doek bestaat uit repen aluminiumfolie die de warmte reflecteren naar de spouw tussen het doek en de gevel. Door de luchtstroming wordt overtollige warmte afgevoerd naar buiten. De serre maakt onderdeel uit van het klimaatsysteem in de laagbouw. De gekoelde of verwarmde lucht van de luchtbehandelingsinstallatie wordt in de kantoren geblazen via vloerroosters en verlaat de ruimten via overstortroosters in de vloerranden van de binnengevel naar de serre. De serre wordt hierdoor verwarmd of gekoeld en fungeert als retourkanaal voor de luchtbehandeling. Door de overstortroosters uit te voeren als bouwkundige suskasten is er geen geluidsoverdracht van de serre naar de kantoren. Deze roosters zijn aan de buitenzijde afgewerkt met geperforeerd rvs en dragen bij aan de geluidsabsorptie in de serre. In elk kantoorvertrek is een paneel naar de serre te openen.