Hofjeswoningen Westeinde

Aan het Westeinde in het centrum van Den Haag rehabiliteerde architectenbureau studio suit drie voormalige arbeiderswoningen uit midden 19e eeuw. De woningen, die de laatste 50 jaar als bedrijfs- en opslagruimte in gebruik waren, zijn geheel gestript en opnieuw ingedeeld. De gevel is wit gestuct en voorzien van nieuwe champagnekleurige aluminium puien. “Het Westeinde is een van de oudste straten van Den Haag. Aan een doodlopend zijstraatje, de ‘Boerenpoort’, zijn rond 1850 op een achtererf arbeiderswoninkjes gebouwd. Het is een zogenaamd exploitatiehofje, gebouwd met goedkope materialen. De begane grond werd als opslagruimte gebruikt en boven woonden arbeiders. Veel mensen trokken in die tijd naar de stad, om er in de nieuwe industrie te gaan werken. De huurders betaalden hoge huurprijzen voor kleine huizen zonder elektriciteit en stromend water. De woonomstandigheden waren ronduit slecht”, vertelt architect Gino Koenraadt (studio suit) over de historie. Na een lange periode van onbruik en verwaarlozing, werden de huisjes in 1961 onbewoonbaar verklaard. En daarna waren zij het onderkomen voor auto’s en verschillende ambachten. Toen Koenraadt het vervallen complex in 2014 kocht verkeerde het dan ook in slechte staat. “Maar het had nog wel een zekere cultuurhistorische waarde en charme. Het geheel leek me prima te transformeren tot hedendaagse stadswoningen,” licht de architect zijn aankoop toe. Het uitgangspunt van de transformatie was niet om het gebouw in originele staat te herstellen. Koenraadt: “Het is de kunst om de volledige geschiedenis van het gebouw te vertellen dat bepaald is door de oorspronkelijke eenvoud van de arbeiderswoning en het semi-industriële van het latere gebruik. Daaraan voegden we een nieuwe laag als moderne stadswoning toe.” Om de gewenste uitstraling te realiseren is het complex tot op de gevel en woningscheidende muren gestript. “Zonder de gebouwstructuur te wijzigen, hebben we de gevel geordend. Met de nieuwe kozijnen hebben we horizontale lijnen aangebracht en woningindeling weer leesbaar gemaakt.” Op de begane grond zijn puien met voordeuren en vaste verdiepingshoge ramen geplaatst, op de verdieping draaikiepramen. Koenraadt koos voor strakke aluminium ramen omdat deze mooi contrasteren met het ruwe pleisterwerk. “We gebruikten lichte en moderne materialen en technieken in de oude, ruwe stenen schil. De champagnetint van de aluminium CS 68 kozijnen is warm en zacht, en past heel mooi bij de witte gevel”, oordeelt de architect. Van binnen zijn de woningen niet heel groot, daarom zit er veel denkwerk in de ideale plattegrond. “We hebben de klassieke woningindeling omgedraaid. De slaapvertrekken, toiletten en badkamers bevinden zich op de begane grond. De woonvertrekken liggen op de verdieping. Hierdoor blijft de woonverdieping vrij van verdere indeling in ruimtes.” De verdieping van elke woning heeft een open plattegrond, waarin alleen het trapgat en het keukenblok vaste elementen zijn. De rest is flexibel en vrij in te vullen woonruimte.”