Energieneutrale woningen, Wommels

Om verscheidenheid te houden in de nieuwbouwwijk in het Friese Wommels ontwierp Wietse B. Ligthart van het gelijknamige Bouw-Tekenburo uit hetzelfde Wommels een rij van 10 duurzame woningen. De toch al ruime woningen hebben extra veel binnenruimte dankzij het gebruik van Structural Insulated Panels (SIPs) van Kingspan TEK als constructie. De nieuwbouwbuurt in Wommels kent relatief veel vrijstaande en twee onder-een-kap woningen. “Ik wilde dat afwisselen door twee drie-onder-een kap woningen en een rijtje met vier woningen”, vertelt Ligthart. “Dat geeft naast verscheidenheid tevens iets meer massa en volume aan de wijk, want het zijn flinke woningen maar dan wel in de betaalbare klasse. Inmiddels is het al weer twee jaar geleden dat we deze woningen hebben ontworpen, en toen was gasloos bouwen nog niet zo veel aan de orde als nu. Vandaar dat er wel een ketel in is geplaatst, al is het wel een kleine. Dat komt omdat de sandwichpanelen voor een hele goede isolatie zorgen met een Rc-waarde van 5,0. Inmiddels bouwen we dit soort woningen al met panelen met een Rc-waarde van 7,0.” Dat is een vaste waarde, ook na plaatsing, en dat verschilt nog wel eens met houtskeletbouw, stelt Ligthart. “Het wil nog wel eens voorkomen dat steenwol in prefab houtskeletbouw bij het plaatsen, maar ook naar verloop van tijd, naar beneden zakt. Dat kun je zien op warmtescans. Bij dit systeem is verzakking niet mogelijk.” Cascosysteem Kingspan TEK is een cascosysteem voor woningbouw op basis van Structural Insulated Panels (SIPs) met een kern van polyurethaan en twee buitenbladen van 15 mm OSB/3. Door de sandwichtechnologie ontstaan sterke en stijve panelen, die zelfs een kanaalplaatvloer kunnen dragen. De wanden dragen de vloeren en het dak. Aan de buitenzijde kan het TEK systeem worden voorzien met diverse gevelafwerkingen. Met een dikte van 142 mm haalt het systeem een Rc-waarde van ±5,0 en bij dikte van 172 mm bijna 7,0. Geïsoleerde verbindingsveren zorgen er voor dat de panelen onderling worden gekoppeld zonder afbreuk te doen aan de isolatiewaarde en waarbij een luchtdichtheidsklasse 3 te realiseren is. Het gewicht van het bouwsysteem blijft beperkt tot 24 kg/m2. Ligthart: “Het systeem is daardoor snel te gebruiken, want het is naast prefab dus ook licht. Deze woningen in Wommels staan op schuimbeton en niet op heipalen, dus je kunt sneller beginnen met bouwen. Verder is het dampopen, dus er hoeven geen dampremmende folies gebruikt te worden.” De veel dunnere wanden leveren extra binnenruimte op. “Ik schat in dat er toch 5 procent meer ruimte is. Aan de buitengevel hebben we dit afgemetseld met bakstenen. Dat is een keuze die bepaald is door het beeldkwaliteitsplan van de gemeente. Want deze panelen kun je op allerlei manieren bekleden, van stucen tot gevelbekleding.” Energieleverend De woningen zijn weliswaar door de gasaansluiting niet nul-op-de-meter, maar dankzij dakvullende zon-pv zijn de woning wel energieleverend. “Met het ontwerp hebben we met de dakhelling rekening gehouden dat ze geheel vol kunnen worden gelegd met zonnepanelen; het gaat om 20 panelen per woning.” Dankzij de zeer goed geïsoleerde schil zijn de woningen wel energieneutraal, want de gaskosten worden gecompenseerd door de meeropbrengst van de zonnepanelen. Zouden de woningen nu door Ligthart worden ontworpen, dan zou hij zeker een luchtwarmtepomp hebben gebruikt. “Er zijn ook bewoners van deze woningen die dat op dit moment alsnog overwegen. Aan de hoeveelheid zonnepanelen zal dat niet liggen, want dat is voldoende om ze nul-op-de-meter te maken.”