Budabrug, Kortrijk

Over de Leie

Sinds 2015 rijden, lopen en fietsen bewoners en bezoekers van Kortrijk over de door architectenbureau ZJA ontworpen Budabrug over de rivier de Leie van en naar het Buda-eiland. De nieuwe brug maakt deel uit van de zogenaamde Leiewerken, die de doortocht van de rivier geschikt moet maken voor de hedendaagse binnenvaart tussen Gent, Kortrijk en Lille. De Budabrug heeft een doorvaarthoogte van 4,87 meter in gesloten toestand, wat grote binnenvaartschepen de ruimte geeft. De brug kan ook geopend worden, zodat de driehoog gestapelde containervaart kan passeren onder het 7 meter hoge dek. Dan beweegt de brug zich op vier poten omhoog, en is dus een zogenaamde tafelbrug. Aan de kant van de wijk Overleie is er een passerelle zodat fietsers en voetgangers die evenwijdig aan de rivier willen passeren het kruispunt voor de brug kunnen vermijden.

Staal en licht

De Budabrug overspant 38 meter en verbreedt zich in het midden om voetgangers een ruime eigen zone te geven. Boven het glinsterende water hangt een gewelfd lichaam van weerspiegelend roestvrijstaal. De balustrade is opgebouwd uit unieke, met de hand op maat gemaakte cassettes, die een veilige ruimte scheppen voor de voetgangers, maar ook de lucht en het licht in het water weerkaatsen. De ranke brug met zijn golvende vorm is aan de zijkanten opengewerkt, in een langgerekte opening staan stalen lamellen die licht doorlaten en passanten zicht op het water bieden. Aan weerszijden van de rijweg, tussen weg en voetpad, zijn lage stalen bogen geplaatst die de brug overeind houden. Ook hier is de functionele constructie zo ontworpen dat lichttoetreding en zicht optimaal zijn, door een netwerk van smalle hangers, die de bogen aan het dek bevestigen. De lampen die de voetpaden verlichten zijn in de stalen balustrades en leuningen verwerkt. Er is een zorgvuldig ontworpen lichtplan rond en onder de brug, zodat ook na zonsondergang de elegante brug een blikvanger is door het spel van het licht in water en staal.

De brug en de stad

De Budabrug is niet alleen van belang voor de binnenvaart, hij maakt ook deel uit van de integrale opwaardering van het Buda-eiland als culturele trekpleister in de stad en de regio. Het Onze Lieve Vrouwenhospitaal, dat vlak over de Budabrug in de Budastraat ligt, stamt uit de late middeleeuwen en is één van de vele monumenten op het eiland, dat zich de laatste tien jaar snel ontwikkelt als een cultureel centrum met bioscopen, concertzalen, werkplaatsen en expositieruimtes. Dat betekent ook meer winkels, meer restaurants, terrassen, en meer slenterende bezoekers.

De Budabrug moet passen in zo’n vernieuwd straatbeeld en aansluiten bij de met zuidelijke flair aangelegde kades, die de punt van het eiland ontsluiten als een wandelpromenade. De details van een relatief kleine brug als de Budabrug luisteren in zo’n situatie nauw. Daarom is de menselijke maat leidend in de verhoudingen tussen de hoogte en het volume van de balustrade en de lamellen, net als die tussen de robuuste bogen en de smalle hangers. Ook de in het oog springende verwijding van de voetpaden en de vloeiende contouren zijn elementen van het ontwerp die ervoor zorgen dat de brug een passend en karakteristiek onderdeel is van het nieuwe Buda-eiland.

Klant: De Vlaamse Waterweg

Opdrachtgever ZJA: Technum Tractebel Engineering

[English]

Crossing the river Leie

Since 2015 residents and visitors coming from or going to the Buda island walk or cycle across the river Leie in Kortrijk using the Buda bridge designed by the architectural office ZJA. The new bridge is part of a project along the river called the Leiewerken, implemented to update the course of the river to meet the requirements set by contemporary inland shipping between Gent, Kortrijk and Lille. The Buda Bridge has a 4,87 meter clearance when closed to accommodate the largest ships. The bridge can also be opened in order to allow containerships with three stacked containers to pass under the raised 7 meter high deck. To open, the bridge raises itself on four legs, and is therefore called a table bridge. On the side of the Overleie neighbourhood the riverbank offers a bicycle path and tunnel to allow cyclists and pedestrians to avoid the intersection in front of the bridge and continue alongside the river.

Steel and light

The Buda bridge spans 38 meters and widens in the middle to enlarge the zone dedicated for pedestrians. The curved body of reflecting stainless steel hovers over the glistening water. The railing consists of unique, hand and custom-made steel boxes, that ensure a safe space for pedestrians, but also reflect the sky and the light onto the river. The slender curved bridge has elongated openings with steel slats on both sides giving a view of the water. On both sides of the road, separating road and footpath, low steel beams support the bridge. The functional construction is designed in a way that allows for optimal view and access of light. This is achieved by a network of narrow rods that connect the beams to the deck of the bridge. The lamps that light the footpaths are embedded in the steel railings. A carefully designed light plan for around and under the bridge ensures that the elegant Buda bridge remains an eye catcher after sundown, with the light playing in water and steel.

The bridge and the city

The Buda Bridge is not just important for inland shipping, it is also part of the general revitalization of the Buda island as a cultural hotspot of the city and the region. The hospital Onze Lieve Vrouwe, right across the bridge in the Budastreet, was built in the late Middle Ages and is one of the many monuments on the island that has been developing rapidly into a cultural centre the last ten years, with the opening of cinema’s, a theatre, and art spaces. The number of shops, restaurants, cafes, terraces and visitors has increased as well.

The Buda Bridge is designed to fit into this new urban image, with riverbanks that have a southern flair. The tip of the island is developed into a promenade. On a relatively small bridge like the Buda bridge every detail counts. The human scale is leading when it comes to the proportions of height and volume in the railing and the slats, but also in the sturdy beams and the narrow rods. The footpaths that widen, the flowing contours of the bridge are all elements of a design that aims to make the bridge a fitting and characteristic part of the new Buda island.

Client: De Vlaamse Waterweg

Principal: Technum Tractebel Engineering