Groninger Forum

Het uitgangspunt van NL Architects voor het Groninger Forum was vrij klassiek: een stedenbouwkundige basisstructuur met daarin een nieuwe culturele trekpleister. De ingreep betrof de oostzijde van de Grote Markt, een stuk stad dat teveel een optelsom was geworden van dertig jaar naoorlogse stadsontwikkeling en dat nieuwe impulsen voor het functioneren van het centrum nodig had.

Voor zowel de stedenbouwkundige ingreep als het Forum was van belang dat verschillende functies elkaar zouden versterken. En omdat het Forum een nieuwe constellatie van functies zou bevatten, liep de ontwikkeling van gebouw en programma gelijk op. Van de ontwerpers werd verwacht dat ze ruimtelijk en conceptueel, in nauwe samenspraak met de opdrachtgever, zouden bijdragen aan de visievorming en ontwikkeling van het Forum, zo stelde het programma van eisen van de prijsvraag.

Nieuw type openbare ruimte

Daarin slaagde NL Architects. Op unieke wijze verenigt het gebouw culturele ervaringen rondom een publiek verticaal landschap, dat eindigt in een plein op het dak. NL Architects ontwierp geen gebouw, maar een nieuw type openbare ruimte, waarin de traditionele grenzen tussen de stad en verschillende culturele functies vervagen. De ruimtes en het programma zijn nauwkeurig verweven en ontvouwen zich aan een reeks gestapelde pleinen die de ruimtelijke hoofdstructuur van markten in Groningen completeert.

Samensmelting van openbare ruimtes

Hoewel NL Architects volhoudt dat ze dit keer door het gelaagde programma niets hoefden toe te voegen, is het ze gelukt om mede vorm te geven aan een nieuwe functie: een samensmelting van openbare ruimte en cultuur die als ontmoetingsplek een nieuwe huiskamer voor de stad vormt. Misschien hielp het dat de opdrachtgevers gedwongen werden om de exacte vorm van functie en gebouw vooraf enigszins los te laten. In een programmatische stoelendans zorgde de wisselwerking tussen ontwerper, opdrachtgever en gebruiker voor een bestendige configuratie.

Juryrapport

De jury van Het Beste Gebouw van het Jaar was duidelijk over Forum Groningen: "Knap hoe de architecten deze kolos op de krappe locatie achter de Grote markt hebben laten landen, waarbij de beschikbare ruimte maximaal is benut. Nog veel indrukwekkender is het gebouw zelf, dat sterk contrasteert met de omgeving, maar ook past in deze stad met zijn moderne architectuur. Maar bovenal waren we onder de indruk van de bruisende binnenwereld, waar studenten boven hun boeken hangen, kinderen spelen en gezinnen een dagje uit beleven. Een gebouw met een enorme aantrekkingskracht en verblijfskwaliteit, dat in alle opzichten een verrijking is voor de stad, als icoon, cultuurwarenhuis, panoramabalkon en als stadshuiskamer.

Toelichting ABT

The Groninger Forum opened its doors to the public in September 2019. The Groninger Forum will be a Cultural Complex consisting of 11 layers with the public library Groningen, the Comics Museum, the Groninger Archives, and a cinema. There will also be a parking garage comprising five layers, which will accommodate around 400 cars and 1,500 bicycles. NL Architects designed an ambitious, sculptural building on the east side of the Grote Markt. The extremities of the building lean at contrary angles. Bevelled surfaces improve the incursion of light for the surrounding buildings. They add spatial attractiveness to the building. The glass atrium offers spectacular views. There was great focus on sustainability during the entire design process. As a result, energy consumption is fifty percent less than a reference building.