Gemeentewerf Nieuwkoop

De nieuwe circulaire gemeentewerf van Nieuwkoop - een ingenieus ontwerp van ORGA-architect in de vorm van een reptiel - is onlangs opgeleverd. Het gebouw waarin de onderhoudsdiensten en de groenvoorziening van de gemeente vanaf nu huizen, is een ware ‘showcase’ geworden van biobased, biofilisch en circulair bouwen. Zo voorziet de gemeentewerf met haar zonnepanelen en de restwarmte van een lokaal waterzuiveringsbedrijf in de energiebehoefte van het hele wagenpark en het gebouw zelf. De overkapping van de loods heeft verder een bruindak gekregen (een primeur in Nederland) waardoor het natuurinclusieve gebouw zich inpast in het lokale ecosysteem. Daarnaast beschikt de gemeentewerf natuurlijk over zonnepanelen, een mos-sedumdak op het kantoorgedeelte, heel veel hergebruikte materialen (‘gemined’ uit een oude sportschool) en enkel biobased en dus geen nieuwe fossiele materialen. Ook het kolomvrije ontwerp met haar natuurlijke dakverlichting en ventilatie middels groene roosterwanden is meer dan bijzonder.

De circulaire gemeentewerf komt voor uit de wens en ambitie van de gemeente Nieuwkoop om een voorbeeldgebouw neer te zetten voor duurzaam beheer van de openbare ruimte. De constructie van het gebouw is volledig van hout en de gevarieerde afwerking een mix van biobased en hergebruikte materialen. Naar schatting wordt in het toegepaste bouwmateriaal maar liefst 88 ton CO2 opgeslagen.

Het langwerpige gebouwvolume heeft een reptielachtige vorm met een kop, een lijf en een staart. De kop bestaat uit de entree, de kantoren, douche/kleedruimte en kantine aan de openbare weg. De opvallende houten gevel is gemaakt uit Accoya en hergebruikt hout met wisselende diktes en kleurtinten. Om het kantoorgebouw visueel iets los te weken van de loods heeft een klein tussenvolume een afwijkende gevelbekleding van hergebruikte metalen golfplaten gekregen. De robuuste gevel van de loods bestaat verder uit zogenaamde schaaldelen die overlappen en zijn gemaakt van boomstammen die inclusief schors in de lengte zijn doorgezaagd. Dit zorgt voor een grove natuurlijke uitstraling.

Het lijf is het hart van de gemeentewerf; de loodsruimte voor al het materieel en een groot deel van het wagenpark. Met behulp van sheddaken en samengestelde vakwerkliggers van hout werd een kolomvrije overspanning gemaakt van maar liefst 20 meter. De dakhelling van de sheddaken is georiënteerd op het zuiden en geheel voorzien van pv-panelen. In het op het noorden gerichte schild bevinden zich raampartijen waardoor de gehele ruimte gelijkmatig verlicht wordt door noorderlicht. Dit geeft een vermindering van elektriciteitsverbruik (verlichting), een prettige werkomgeving voor de werknemers en voorkomt bovendien direct zonlicht. Aan de westgevel zorgen roosterwanden voor natuurlijke ventilatie en ramen voor een prachtig uitzicht op de polder.

De staart wordt gevormd door de overkapping waaronder voertuigen zoals aanhangers en strooiwagens worden opgeslagen. De gevel aan de polderzijde van zowel de loods als de overkapping bestaat uit een lange grondgebonden groenwand die als groene long van het gebouw fungeert. Voor bevordering van de biodiversiteit is het dak van het kantoor voorzien van een mos-sedum groendak. De overkapping heeft verder een bruindak. Dat is een dak met substraat van uitgegraven grond met boomstammen, takken en stenen. Dit dak is ingezaaid met een bloemrijk mengsel van inheemse plantensoorten met als resultaat een natuurinclusief gebouw dat zich inpast in het lokale ecosysteem.