Boijmans Van Beuningen en Museumpark

Museum Boijmans Van Beuningen heeft een unieke internationale collectie. Boijmans beschouwt de vleugels van de architecten Van der Steur (1935, rijksmonument) en Bodon (1972, rijksmonument in procedure) als onderedeel van haar collectie. Deze beide vleugels worden in hun oorspronkelijke kracht gerestaureerd. Het Museum Boijmans Van Beuningen-ensemble wordt met de toevoeging van de Mecanoo-vleugel  getransformeerd tot een prachtig helder complex met een goede logistiek voor zowel de bezoekers als de back of house. Ook de Museumtuin ondergaat een metamorfose.

Door de vele verbouwingen is het museum in de loop der jaren een doolhof geworden. De entree is moeilijk te vinden, publiek kan zich slecht oriënteren en raakt de weg kwijt. De logistiek van de back of house is altijd zeer problematisch geweest. Er is sprake van achterstallig onderhoud en veel asbest op moeilijke plekken. Boijmans heeft geen voorkant en de Museumtuin in het Museumpark voelt als een achterkant.

Museale publieke passage

Mecanoo introduceert een transparante passage, organisch slingerend tussen de gebouwen van Van der Steur en Bodon door. Een publieke passage van stad naar park en van park naar stad. Boijmans transformeert daarmee van introvert naar extrovert, van gesloten naar open, van een burcht naar een museum waar binnen en buiten in elkaar doorlopen. Het voelt daardoor natuurlijk en organisch aan. Juist in het contrast gaat het een harmonieuse compositie aan met de vleugels van Van der Steur en Bodon.

De passage start aan de Museumparkstraat als een horizontaal en transparant element. Met een genereuze entree en de museumwinkel aan de Museumparkstraat waaiert de Mecanoo-vleugel vervolgens uit tot een multifunctionele foyer ter plaatse van de Buitenhof. Het is de foyer voor de bezoekers van de tentoonstellingsruimten in de Bodon en Van der Steur vleugels en geeft ook toegang tot de Buitenhof

Boijmans: een collectie van diverse tentoonstellingsruimten

De Mecanoo-passage creëert een nieuwe Museumparkentree met de introductie van een Parkpaviljoen op de huidige parkeerplaats van de villa’s aan de Westersingel. In dit Parkpaviljoen komt een deels dubbelhoge tentoonstellingsruimte. Het is een nieuwe ervaring voor bezoekers: van bovenaf kan je, zonder ticket, vanuit de publieke passage kunst ervaren. Daarmee krijgt Museum Boijmans een divers aanbod van ruimtes in haar totale complex: rond, ovaal, rechthoekig, organisch met diverse hoogtes en verschillende vormen van daglicht. En met de nieuwe Mecanoo-passage zelfs ook de mogelijkheid van een zintuigelijke ervaring: kunstenaars kunnen tijdelijke installaties ontwerpen waarbij een spel met licht, geluid en zelfs geur mogelijk is. Het Parkpaviljoen huisvest tevens het restaurant met uitzicht over de Museumtuin.  

Luisteren naar de logica van het gebouw

De restauratievisie van Mecanoo luistert naar de logica van de gebouwen met een een optimale verankering in de context. Het gedachtengoed van Bodon en Van der Steur wordt gerespecteerd, in ere hersteld en zo mogelijk zelfs versterkt. Een aantal chirurgische ingrepen zijn nodig om het museum toegankelijk te maken voor alle doelgroepen en om de logistiek van de back of house te verbeteren. Het daglichtmuseum dat de architecten Van der Steur en Bodon hebben willen creëren wordt weer in haar kracht gezet. Voor de restauratie werkt Mecanoo samen met BBM.

Van de uitbreiding van Robbrecht en Daem uit 2003 worden de fundering en de kelders gebruikt. Uit onderzoek bleek dat het gebouw van Robbrecht & Daem niet alleen ruimtelijk maar ook bouwtechnisch zeer problematisch is. Daarom is ervoor voor gekozen om dit deel van het complex te amoveren. Hierdoor worden de vleugels Bodon en Van der Steur weer zichtbaar en worden looproutes helder en logisch. Een heldere en uitnodigende entree naar de stad kan worden gerealiseerd. Uit onderzoek bleek dat het paviljoen van de architect Hubert Jan Henket uit 1991 zeer goed is te demonteren. Met het verplaatsen van het Henketpaviljoen worden de prachtige zichtlijnen met de Museumtuin en het gerestaureerde G.J. de Jong-monument hersteld. Museum Boijmans Van Beuningen wordt daarmee ook vanaf het Museumpark weer goed beleefbaar. Voor het hergebruik van het Henketpaviljoen zijn meerdere prachtige lokaties mogelijk.

Logistiek

Voor een museum met een internationale topcollectie is een goed logistiek netwerk essentieel. Dit netwerk moet functioneren als een geoliede machine en geheel in dienst staan van het museum. De visie van Mecanoo maakt een heldere en veilige aanrijroute via de Westersingel mogelijk, uit het zicht van de bezoekers. Via één centraal adres voor alle logistieke stromen wordt aangetakt op een nieuwe logistieke as op het kelderniveau van Bodon. De landschappelijke invulling op begane grondniveau wordt dusdanig ingepast dat de logistieke interventie vanaf maaiveld onopgemerkt blijft.

Museum Boijmans Van Beuningen als katalysator voor het Museumpark

Het nieuwe Boijmans is een katalysator voor een sterkere verbinding en samenwerking met de omliggende instellingen in het Museumpark: Depot, Nieuwe Instituut, Kunsthal, Natuurhistorisch, Chabot Museum en Arminius. En zeker ook voor de bezoekers, het personeel en de studenten van het Erasmus Medisch Centrum. Grotere aantallen bezoekers en meer gezamenlijke activiteiten en programmering leiden tot meer levendigheid van het hele gebied. Voor de bezoekers komt er een duidelijk onderscheid tussen Museumtuin en Museumpark. De Museumtuin is de buitenkamer van Boijmans. Vanuit Boijmans ontstaan uitnodigende zichtlijnen naar de andere instellingen. De Museumtuin is vrij toegankelijk voor het publiek. De parkachtige, transparante en organische Mecanoo-vleugel heeft een uitnodigende aantrekkingskracht met de mogelijheid van allerhande culturele activiteiten, aansluitend bij de formele en informele cultuur van het hele Museumpark.

Een stadspark van deze tijd

In het Museumpark is de historie van achtereenvolgens het Land van Hoboken, Witteveen, Van der Steur en Yves Brunier voelbaar. Mecanoo voegt daaraan een duurzame component toe: meer water, meer natuur en meer biodiversiteit. In een stadspark van deze tijd willen gebruikers en bezoekers kunnen bewegen, ontspannen, spelen en ontmoeten. Daarvoor zijn er voorzieningen als een Parkvijver met fonteinen, zit- en speelelementen die de Museumtuin met het park verbinden.

Het is logisch en mooi om de beeldenroute van de Westersingel te verbinden via een doorgang tussen de villa’s naar het Museumpark. Het is een al jarenlang verlangen van de Rotterdamse stedenbouwkundigen. Dit kan nu werkelijkheid worden.

Museum van de toekomst

Voor Rotterdammers en bezoekers van de stad wordt Museum Boijmans Van Beuningen met het Museumpark een plek waar mensen van alle generaties en culturele achtergronden graag naar toe gaan, verblijven en willen verpozen. Er gebeurt zoveel dat er telkens een reden is om heen te gaan. Rotterdams, stoer en verrassend. Met zowel monumentale als tijdelijke kunst, informele street art, pop-ups en evenementen. Zo presenteert Rotterdam zijn cultuurpark van internationaal niveau. Met het vernieuwde Museum Boijmans Van Beuningen als centrale speler en in de rol van verbinder.