Meander Medisch Centrum

Geluid is belangrijk voor het gevoel en welbevinden van mensen. En dat gaat zeker op als ze herstellende zijn van bijvoorbeeld een operatie. Maar hoe is een goede akoestiek te verenigen met ontbreken van verlaagde plafonds, een vereiste bij betonkernactivering? In het Meander Medisch Centrum gaven Atelier PRO Architecten en Ecophon uitleg over het effect van geluid en de omgeving op de herstellende mens.

Dorte Kristensen, architect Atelier PRO

“Ruimte en licht zijn essentieel voor het welzijn”, vertelt Dorte Kristensen van Atelier PRO. “Toen wij in 2005 inschreven op de prijsvraag was dat ons uitgangspunt. Het Meander ziekenhuis staat in een prachtige groene omgeving, dat wilden we in het ontwerp en interieur tot uiting laten komen.” Kristensen heeft een eigen visie op ruimte. Ruimte is in haar ogen een beleving. “Niets is zo erg als een ziekenhuis waar je de weg niet kunt vinden. Daarom was de basis van ons ontwerp niet de functies van het gebouw, maar de logica van de openbare ruimten. We ontwierpen eerst de Laan, de Brink, de Foyer en de Oranjerie. Eenvoud, eenvoud en eenvoud waren de sleutelwoorden. Want door structuur, openheid en visueel herkenbare ruimtes kunnen bezoekers zich beter oriënteren.”

De plattegrond van het gebouw is zeer overzichtelijk. De verpleegafdeling in het midden, links daarvan bevinden zich de hotfloors (EHBO, operatiekamers, radiologie, etc) en aan de rechterkant kregen de ontvangstruimten en polikliniek een plek. “We hadden hoge ambities, maar zoals zo vaak zijn die niet eenvoudig te rijmen met de kosten. De oplossing vonden we in slim bouwen. De hotfloors zijn maatwerk, de verpleegafdeling is een mix van maatwerk en confectie en de bezoekerszijde is confectie.” Daarnaast is niet het hele gebouw airconditioned. “Slechts een derde. Door natuurlijke ventilatie en betonkernactivering beïnvloeden we het klimaat in de rest van het gebouw.” Betonkernactivering komt de akoestiek in een gebouw echter niet ten goede. “De oplossing hebben we gevonden door de wanden te voorzien van geluidsabsorberende panelen. Er zijn verlaagde plafondelementen aangebracht en de gangen zijn voorzien van systeemplafonds. Daarnaast zorgen gordijnen in de kamers voor een betere akoestiek.”

Het belang van akoestiek in zorgcentra, mag niet worden onderschat. Jikke Reinten: “Geluid heeft veel invloed op mensen, het lokt reacties uit en kan stress veroorzaken. Daardoor heeft het direct effect op de gezondheid. Blootstelling aan te veel geluid heeft bovendien een slechte invloed op het herstel. Onderzoek toont aan dat zelfs de perceptie van pijn groter wordt, naarmate het geluidsniveau hoger is.”

De ruimteakoestiek moet de functie van een kamer ondersteunen, meent zij. “Wij gaan uit van de mens, ruimte en activiteit. Die drie zaken kunnen gebruikt worden om de juiste eisen aan de akoestische omgeving te stellen.” In een ziekenhuis is de beleving volgens Reinten wezenlijk anders dan in andere gebouwen. “Hier liggen mensen die herstellende zijn en het geluid van rammelende karren draagt daar niet aan bij.” Reinten geeft een voorbeeld waarbij door absorberende plafondpanelen de nagalmtijd verkort werd van 0.7 naar 0.4 seconden. “Dat is veel. Een ander belangrijk aspect van akoestiek is de verspreiding van geluid. Bijvoorbeeld in de gangen van een ziekenhuis waar absorberende materialen in het plafond ervoor kunnen zorgen dat geluidniveaus sneller afnemen over de afstand.”