Albert Cuypgarage, Amsterdam

Auto’s op straat

De Pijp in Amsterdam werd gebouwd in de laatste decennia van de negentiende eeuw en is dus niet ontworpen rekening te houden met de grote aanwezigheid van auto’s in de stad. In de jaren zestig en zeventig stonden zelfs de stoepen in de smalle straten vol met auto’s. De gemeente moest twee tegenstrijdige wensen honoreren. De bewoners wilden niet van hun auto af, maar wel in een leefbare buurt wonen waar je kon buiten spelen en ongehinderd wandelen. Eenrichtingsverkeer, nieuwe dure parkeervoorzieningen en strenge handhaving verbeterden de situatie enigszins. Maar aanzienlijk autoluwer wordt De Pijp met de aanleg van de door ZJA Zwarts & Jansma Architecten ontworpen nieuwe Albert Cuypgarage onder het water van de Boerenwetering tussen de Ruysdaelkade en de Hobbemakade. Er is al vaker over gefantaseerd, maar dit is de eerste parkeergarage die gebouwd is onder het water van een Amsterdamse gracht.

Lang en smal

Zestig van de 600 parkeerplaatsen in de ondergrondse parkeergarage zijn bestemd voor bezoekers van de buurt, de rest is bedoeld voor vergunninghouders in de Albert Cuypbuurt. Omdat een flink aantal parkeerplekken in de buurt verdwijnen is er daar meer ruimte voor groen, pleintjes en speelplekken. Bovendien is er een fietsenstalling in de garage voor 60 fietsen. Voor voetgangers, fietsers en spelende kinderen gaat de buurt er flink op vooruit.

Om zoveel voertuigen kwijt te kunnen zijn twee parkeerlagen nodig over een lengte van 260 meter. In die smalle en lange ruimte is het van groot belang dat de toegang voor auto’s makkelijk en overzichtelijk is. Daarvoor zorgen de lange hellingbanen helemaal tegen de buitenkant. Om de ruimte zo efficiënt mogelijk te gebruiken staan de wagens onder een hoek van 70 graden, en zijn ook de ovalen kolommen in een elfde hoek geplaatst. Wie lopend of rijdend passeert ervaart een levendig ritmisch visueel effect. Dat wordt nog eens ondersteund door de kobaltblauwe belijning en de biezen op de kolommen, die helder en duidelijk zijn om je te oriënteren. De plafonds zijn egaal omdat bijna alle leidingen en kabels zijn weggewerkt, wat een rustig en transparant beeld geeft. Er zijn geen schemerige hoeken of onduidelijke holtes in de garage. Door de glazen huisjes op de trappenhuizen en de lange hellingbanen komt er veel daglicht binnen, wat altijd een veilig en prettig gevoel geeft.

Vanaf de straat

Het idee achter het ontwerp van ZJA is om de garage zo veel mogelijk te laten opgaan in het bestaande stadslandschap. De installaties zijn weggewerkt en de hellingbanen zijn zonder opvallende verhogingen ingepast in de bestaande kade. Simpel en veilig is het motto, en visueel zo onopvallend mogelijk, om de kwaliteit van de openbare ruimte, die vooral voor voetgangers en fietsers is ingericht, optimaal te laten. De toegangen en de liften zijn zo transparant mogelijk gemaakt en bescheiden van omvang. Omdat het parkeersysteem onthoudt welke kenteken op welke parkeerplaats staat heet dit een slimme parkeergarage. Maar de werkelijke slimheid schuilt er natuurlijk in dat er geen vierkante meter stad is opgeofferd aan het onderbrengen van 600 auto’s, zodat de bewoners en bezoekers van de Pijp genieten van meer ruimte, meer groen en rust.

Drijvende tuinen

In de straten van de Pijp is door de komst van de Albert Cuypgarage meer ruimte voor planten, bloemen en bomen dat mooi aansluit bij het groen op het water van de Boerenwetering. Langs de oevers van de Boerenwetering, op het dak van de Albert Cuypgarage, zijn namelijk de vijfenvijftig drijvende watertuinen teruggekeerd, die de bewoners van De Pijp al meer dan twintig jaar onderhouden. Ze zijn gemaakt van grote houten kisten waarin verschillende waterplanten groeien, waardoor niet alleen de waterkwaliteit verbetert, maar ook het aanzicht op de kale kademuren. De watertuinen bieden watervogels bovendien een veilige broedplaats.

Klant: Stadsdeel Zuid, Gemeente Amsterdam

Opdrachtgever ZJA: Max Bögl Nederlands B.V.

Onderaannemers Max Bögl: Volker Staal en Funderingen, ABT, Beens Groep , De Vries & van de Wiel, Proton Bau, DCN, Van Velzen, Van Dorp Installaties, Van Haastere B.V.  

Hoofdconstructeur: Van Rossum

Geotechnisch advies: CRUX

[English]

Cars in the street

The neighbourhood De Pijp in Amsterdam was built during the last decades of the nineteenth century and was not designed to accommodate a large quantity of cars. In the sixties and seventies people even used to park their cars on the side walks of the narrow streets. The city had to honour contradictory wishes. Residents did not want to give up their cars, but also wanted a neighbourhood that offered a comfortable atmosphere with enough opportunities to play outside and go for an unobstructed stroll. One-way streets, new expensive parking facilities and strict traffic control improved the situation somewhat. But a significant reduction in cars crowding the streets of De Pijp is only now achieved with the new Albert Cuyp parking garage underneath the water of the Boerenwetering, between the Ruysdaelkade and the Hobbemakade, designed by the architectural office ZJA. There have been fantasies about it for a long time, but this is now the first parking garage built under the water of an Amsterdam canal.

Long and narrow

Sixty of the 600 parking places in the underground garage are reserved for visitors of the neighbourhood, the remaining are for residents of De Pijp who have a parking permit. Because a great number of parking places are disappearing in the neighbourhood, more space will become available for planting, squares and playing areas. The garage will also provide parking for 60 bicycles. For pedestrians, cyclists and playing children, the neighbourhood will vastly improve.

To house that many vehicles, two levels of parking space over a length of 260 meters are needed. Access and exit have to be easy and transparent in such a long and narrow space. For this, long ramps against the outsides provide straightforward and one-way traffic. To use the width of the garage as efficiently as possible the cars are parked under a 70-degree angle. Also the oval columns are placed under the same angle. This gives passing by on foot or by car a lively and rhythmical visual effect. The cobalt blue way finding in lines and pictograms also supports this, making sure that orientation is quick and easy. The ceilings are smooth as most of all cables and ducts are incorporated in the concrete, providing a quiet and transparent feeling. There are no shady corners in this garage. The glass pedestrian entrances and the long ramps allow maximum daylight to enter into the garage, which contributes to a feeling of safety and pleasantness.

Seen from the street

The idea behind this design by ZJA is to blend the parking garage into the existing urban landscape. All installations are installed out of sight as best as possible and the ramps are integrated into the existing quays without any conspicuous elevations. The motto is: simple and safe, visually as unobtrusive as can be, to keep the quality of the public space for pedestrians and cyclists optimal. That is why the entrances and elevators are modest in size and as transparent as possible. Because the parking system in this garage remembers which license plate is parked in which slot, it qualifies as a smart garage. However, the real intelligence in this parking garage is hidden in the fact that not a square foot of city has been sacrificed to house 600 cars so that the residents and visitors of De Pijp can enjoy more spacious, greener and quieter streets.

Architect: ZJA

Client: Stadsdeel Zuid, The Municipality of Amsterdam

Contractor: Max Bögl Nederland B.V.

Subcontractors Max Bögl: Volker Staal en Funderingen, ABT, Beens Groep , De Vries & van de Wiel, Proton Bau, DCN, Van Velzen, Van Dorp Installaties, Van Haastere B.V. 

Design Engineer: Van Rossum

Geo Engineering: CRUX