Verkeersleidingspost

Juni 2015 werd in Utrecht de verkeersleidingspost van ProRail geopend. Maurits Algra van dJGA tekende voor het ontwerp. Opvallend aan het robuuste gebouw in de Cartesiusdriehoek is de cortenstalen zonwering. Deze refereert aan core business van het bedrijf, het spoor, terwijl afhankelijk van de positionering ten opzichte van de zon de daglichttoetreding is gereguleerd.  

“Duurzaamheid moet vanzelfsprekend zijn, net als dat je van een gebouw verwacht dat het waterdicht is.” Architect en civiel ingenieur Algra is duidelijk in zijn visie op duurzaamheid. Volgens hem kan je pas over een goed ontwerp spreken als het functioneel is en de functionaliteiten de architectuur ondersteunen. “Natuurlijk is het prettig als de opdrachtgever – ProRail in dit geval – kwaliteit prefereert. Dan kan je namelijk duurzaamheid en ontwerp versmelten en het gebouw de uitstraling geven waar de spoorwegbeheerder voor staat: duurzaamheid, historie en degelijkheid.”

In het oog springend is de cortenstalen zonwering. “We hebben eerst de zoninstraling onderzocht en aan de hand van die gegevens is zonwering geconstrueerd en de dynamiek van het gebouw versterkt. In verband met de grote uitkragingen tot 23 meter is gekozen voor een staalconstructie”, legt Algra uit. De oplettende voorbijganger ziet dat de cortenstalen zonwering – geleverd door Aldowa -niet overal hetzelfde is. “Er is een verloop in de hellingshoeken. Aan de noordkant is de bovenzijde van de zonwering vlakker terwijl bij de gevel aan de zuidkant de schuine zijde van de wering een hoek van bijna 45 graden heeft. De moeilijkheid was een vloeiende lijn te creëren waarin de hellingshoek verloopt. Zo kan aan de noordzijde het licht maximaal toetreden terwijl de zuidkant optimaal beschut is tegen het zonlicht.”

Duurzaamheid kan de architectuur ondersteunen, is zijn mening. “Je kunt over de zonnecollectoren op het dak zeggen: ze dragen bij aan een lagere EPC-waarde. Maar dat is niet de enige waarde, ook qua vormgeving draagt het bij. Door het dak te voorzien van zonnecollectoren, worden allerhande toevoegingen op het dak voorkomen en wordt het beeld niet verstoord.” Dat betekende wel dat er elders ruimte voor de techniek moest komen. Algra: “Vaak is de techniekruimte op het dak gesitueerd. Dat wilden we niet, dus is onder de seinzaal, op een tussenverdieping, ruimte voor de ICT gerealiseerd. Alle apparatuur die warmte uitstraalt is op deze wijze gescheiden van de seinzaal waardoor het geen effect heeft op het binnenklimaat. Bovendien is er nog een ander voordeel: bekabeling kan direct vanuit de technische etage naar de werkplekken worden getrokken, en computers kunnen worden vervangen zonder de medewerker in de seinzaal te storen.”