Havenervaringscentrum

Het Havenervaringscentrum (HEC) komt op een prominente locatie, vlakbij het recreatiestrand van de Maasvlakte in Rotterdam. De gestapelde vorm met zijn vijf geroteerde expositieruimten steekt scherp af tegen de ruige, open omgeving. Het HEC biedt onderdak aan een vaste tentoonstelling die wordt ingericht door de bekende tentoonstellingsontwerpers Kossmanndejong. Bezoekers worden straks ondergedompeld in alles wat met de haven te maken heeft, en worden bovendien bij hun bezoek aan het centrum beloond met fantastische vergezichten over zee, de kustlijn en de havenactiviteiten. Het HEC opent naar verwachting in 2024.

Het Havenervaringscentrum (HEC) wordt de opvolger van FutureLand. Dat informatiecentrum opende in 2009, tegelijk met de Maasvlakte 2 en trok 100.000 bezoekers. Na dit succes was er

behoefte aan een groter permanent onderkomen op deze locatie. Hierin zou een vaste tentoonstelling moeten komen over de haven van Rotterdam, de grootste en modernste van Europa,

gericht op verschillende doelgroepen.

MVRDV ontwierp een no-nonsense, industrieel en functioneel gebouw, een ‘huis’ voor haven en het havenbedrijfsleven. Hierbij dicteerden de programmering en de activiteiten de vorm van het gebouw. Elke verdieping van het gebouw is vierkant en heeft een groot panoramavenster met zicht op de haven. De oriëntatie daarvan is afhankelijk van de functie; de begane grond en de vierde verdieping, waar het café en restaurant zijn gevestigd, hebben ramen aan de westzijde die zijn gericht op de activiteit in de haven. ’s Avonds kunnen restaurantgasten genieten van hun diner met de lichtjes van de haven op de achtergrond.

In de tussenliggende drie verdiepingen komt de vaste tentoonstelling, ontworpen door Kossmanndejong. Hier zijn de ramen gericht op specifieke elementen van de haven die de tentoonstelling inhoudelijk versterken. Blikvanger is het atrium, met in het midden een enorme sculptuur en eronder een maquette van de haven. Deze ruimte, in feite een extra tentoonstellingsruimte, zal ook worden ingericht door Kossmanndejong. Bezoekers kunnen het HEC betreden via de draaideur op de begane grond, maar kunnen het gebouw ook van buitenaf beklimmen, via de trappen langs de verschillende terrassen. Bij deze wandeling bieden vitrineramen een doorkijkje naar de tentoonstelling binnen.

Het HEC is een schoolvoorbeeld van duurzaamheid; voor het frame zal staal van gesloopte gebouwen worden hergebruikt en ook de gevelpanelen zijn deels van gerecycled materiaal. De gevel wordt daarnaast extra geïsoleerd. Het circulariteitsprincipe is ook van toepassing op het gebouw zelf: de hoofddraagconstructie, van donorstaal en circulair beton, is volledig demontabel. Zelfs voor de fundering worden geen heipalen gebruikt, waardoor het volledig verwijderd zou kunnen worden zonder een spoor achter te laten. Voor de gevelpanelen is een retourname-overeenkomst gesloten met de fabrikant. De akoestische plafonds zijn gemaakt van hergebruikt papierpulp.

Daarnaast is het een energieneutraal gebouw doordat het compacte volume met zeer hoge thermische isolatie en efficiënte installaties voorzien wordt door lokaal opgewekte stroom door 266

zonnepanelen én een eigen windmolen. Tenslotte is veel aandacht geschonken aan toegankelijkheid en maatregelen die de ecologie van de locatie verbeteren.‘Het Havenervaringscentrum is even robuust en stoer als de ongelooflijke havenmachinerie,‘ zegt Winy Maas, medeoprichter van MVRDV. ‘We hebben een gestript gebouw ontworpen waarvan ook binnen de structuur zichtbaar blijft. Elk onderdeel van het ontwerp is erop gericht om de complexiteit en dynamiek van de haven zo aansprekend mogelijk te presenteren. De bezoekerservaring staat hierbij centraal; de zaken die in de tentoonstelling worden toegelicht, zijn buiten ook echt zicht- en voelbaar, ik verwacht een mooie interactie.’

De vaste tentoonstelling is verdeeld over drie niveaus plus het atrium, waarbij elk niveau een ander thema behandelt. Het eerste niveau laat zien hoe de haven werkt, het tweede wat de haven voor mensen betekent en het derde gaat over de toekomst van de haven, met speciale aandacht voor de overgang van de haven naar duurzame energiebronnen.