Park Meerland

n de conceptfase is ervoor gekozen om een landschapspark te maken dat een interessant contrast vormt met de aanliggende, qua architectuur moderne, wijken. Dit uitbuiten, of beter gezegd, het opzoeken van contrasten is een structureel ontwerpuitgangspunt. Een park moet overdrijven zodat betekenissen duidelijk worden.

De inrichting van Park Meerland laat die contrasten goed zien. Er zijn open weiden tegenover dichte boomgroepen, hoge heuvels tegenover een laag en drassig beeklandschap. Strak gemaaide speelweiden tegenover verruigde grasvlakken en een oeverzwaluwwand. Er is ook goed gekeken naar het Kempische landschap waarin agrarische cultuurlandschappen samengaan met ruige natuur, maar ook naar Park Sonsbeek in Arnhem waarin grote open ruimten worden gecombineerd met bos en naar de Engelse landschapsarchitectuur, bijvoorbeeld landschapstuinen van Stowe en landgoed Blenheim.

Het park is zo geënsceneerd dat er zicht is over lange lijnen met een grote open maat bij de weiden. Tegelijkertijd is er intimiteit door de bestaande boomgroepen in te zetten en te combineren met hoogteverschillen van een nieuw gemaakt heuvellandschap. Zo ontstaat een gevoel van ruimte en openheid met een 'menselijke maat'. De groene structuren van het park 'aderen' door in de woonbuurten en versmelten hier met het buurtgroen.

Net als in Engelse landschapsparken is een uitgebreid padennetwerk gekoppeld aan wandeldoelen: theehuizen of follies. In Park Meerland zijn dit eigenzinnige en moderne elementen: een gemaal, speelplekken, uitkijkpunten, steigers en bruggen die de kruispunten van de meanderende wandelroutes verbijzonderen.

Het juryrapport van de Dirk Roosenburgprijs zei in 2011: 'Als groene lob past het park in de structuur van Eindhoven. De situering is tegelijkertijd strategisch in de Vinex-wijk Meerhoven. Daardoor werkt het park verbindend en is het een belangrijke ontmoetingsplek. Het park wordt nu al volop gebruikt.'

De opzet biedt een forum met kamers, daardoor blijft het ondanks zijn schaal een overzichtelijk park. Het ontwerp is niet bij uitstek modern, eerder romantisch landschappelijk, maar wel uiterst zorgvuldig en beheerst. De jury noemt het 'een subliem park, het is jong en toch al doorleeft. Dit komt mede door de vanzelfsprekende en onnadrukkelijke mix van bestaand groen met nieuwe elementen. De niet ingevulde vlaktes geven het iets robuusts, iets rauws, maar tegelijkertijd is het op momenten liefelijk en gedetailleerd. De aandacht voor het ontwerp van de bruggen en het pompgemaal dragen hier sterk aan bij. Het geheel prikkelt de fantasie. Het doet de jury ook goed te zien dat het ontwerp voor het park op verschillende plekken is aangepast aan de wensen van de bewoners zonder dat het aan ontwerpkwaliteit heeft ingeboet. Een park als Meerland is misschien niet de opgave van de toekomst, het is wel een zeer relevant en een waardevol project voor de toekomst.'

Bruggen

De bruggen voor Park Meerhoven zijn zeer verschillend in functie, lengte en belasting. Ze variëren in lengte van 9 tot 112 meter. Naast voetgangersbruggen en twee 'avonturenbruggen' zijn er ook bruggen voor zwaarder verkeer bestemd. Ook een grote gebogen steiger is onderdeel van de familie. Constructief is de leuning gebaseerd op de fijnmazige constructie van de tralieligger. Een expressieve leuning die de brug letterlijk en figuurlijk draagt, was het uitgangspunt bij het ontwerp. Een ontwerpprincipe waarmee in de 19e-eeuw diverse spoorbruggen werden gebouwd. De bruggen krijgen zo een zeker rustiek karakter dat past bij Park Meerland. De uiteenlopende liggers zijn zo ontworpen dat daar waar de spanningen en belasting het grootst zijn meer kruisende elementen zijn toegepast. Dit levert een beeld op van een fijnmazig raster met een licht variërend patroon. Hierbij lijkt niet alleen de constructieve logica voorop te staan, maar tegelijkertijd de esthetische. De verschillende diagonalen zijn gespannen tussen boven- en onderregel en kruisen elkaar als in een weefsel zodat het aantal lassen beperkt blijft. Waar nodig groeit het raster uit tot tussensteunpunten. Tussen de vakwerkliggers hangt een licht brugdek, uitgevoerd als staal-betonvloer.

Ook zijn er een hangbrug en een loopplankvariant als avonturenbruggen in Park Meerland toegepast. In de bovenregel van de vakwerkliggers is de verlichting opgenomen. In het ritme van de diagonalen zijn LED-armaturen verspringend geplaatst. Zo wordt zowel voldaan aan de vereiste verlichtingsvoorschriften als op een subtiele manier het ritme van de bruggen geaccentueerd.

Pompgemaal met vleermuisgrot: Van Helmond Zuidam architecten

Het pompgemaal is een sober, kubusvormig volume uitgevoerd in cortenstaal dat prachtig is ingebed in de glooiende omgeving. Belangrijke kenmerken van deze staalsoort zijn de roestbruine kleur en de staalsamenstelling die er voor zorgt dat het niet doorroest.

Het gemaal brengt vanuit het laagste niveau water omhoog dat vervolgens via een waterval naar een middenniveau stroomt en via een natuurlijk vormgegeven traject weer terug naar het lage ven.

Een vleermuisgrot maakt deel uit van het watertraject. Achter het vallende water is een schuil-kijkgrot, geïnspireerd op de waterval in Park Sonsbeek in Arnhem. De toegevoegde brug is evenals het gemaal uitgevoerd in cortenstaal.