Gemeentehuis Geldrop-Mierlo

Het gemeentehuis van Geldrop-Mierlo is volledig gerenoveerd en uitgebreid met een multifunctioneel vergadercentrum. Het ontwerp resulteert in een vernieuwde ordening met een duidelijk entree situatie vanuit de omringende openbare ruimte en een logische herschikking van het gebruik gericht op samenwerken en ontmoeten.

De monumentale villa en het nieuwe middengebied vormen de publieke- en bestuurszone, centraal, tussen de twee kantoorvleugels. Het transparante vergadercentrum communiceert sprekend het openbare karakter van de publieke functie en verbind het bestuurlijke proces met de gemeenschap. Het hernieuwde gebouw is gasloos all electric uitgevoerd, met energielabel klasse A+++.

PROGRAMMA

Aanleiding voor de verbouwing was een toename van de ruimtebehoefte door de decentralisatie van overheidstaken en de afwezigheid van een raadzaal en goede vergaderfaciliteiten voor ambtelijk gebruik. De gemeente heeft twee decennia gedebatteerd over de eigen huisvesting waarbij onder andere scenario’s voor nieuwbouw buiten het centrum de revue hebben gepasseerd. Door behoud van het gemeentehuis in het centrum en de uitbreiding van faciliteiten kan het zijn rol als huis van de inwoners van Geldrop-Mierlo met nieuw elan op zich nemen.

Het gemeentehuis heeft 160 hernieuwde werkplekken in de kantoorvleugels. Het nieuwe multifunctionele vergadercentrum is 750m2 groot en telt nog eens circa 50 flexwerk- en vergaderplekken. De raadsopstelling is in een handomdraai te transformeren tot ruimte met flexwerkplekken en lunchcafé of een feestelijke ruimte voor de naturalisatie- bijeenkomsten, recepties en andere bijeenkomsten.

Onderdeel van de vraagstelling was een verbetering van de architectonische zeggingskracht van het complex. De bestaande situatie miste de uitstraling van een openbaar gebouw. Het gemeentehuis bestond uit twee met elkaar verbonden gebouwen; een rijksmonumentale villa uit 1868 en een gebouw uit 1985 met twee kantoorvleugels en een middengebied dat met een aangekapt tussenlid tegen de villa stond.

ARCHITECTUUR

Reset architecture heeft de villa visueel losgekoppeld van het jaren tachtig gebouw om de monumentale kwaliteit van de villa te benadrukken en een duidelijk entree situatie te creëren vanuit de omringende openbare ruimte.

Vervolgens is een nieuw transparant volume ontworpen dat is ingeklemd tussen de twee kantoorvleugels boven de begane grond. Met deze herschikking ontstaat duidelijkheid in de samenstelling van het complex. De villa en het nieuwe middengebied vormen de publieke- en bestuurszone, centraal, tussen de twee kantoorvleugels.

Om de publieke functie van de nieuwbouw te accentueren reageert deze op de eclectische villa. De gevels van de villa hebben een symmetrisch opzet met een verticale geleding die benadrukt wordt door een midden risaliet en hoekpilasters. De toevoeging van Reset architecture is een ver doorgevoerde abstractie hiervan, het continueert de witte kleur van de villa in een vliesgevel waarin de verticaliteit in het detail tot het uiterste wordt benadrukt en de hoekoplossing verwantschap toon met de kroonlijst van de villa. De uitbreiding manifesteert zich nadrukkelijk, het steekt voorbij de kantoorvleugels en communiceert een uitnodigend openbare karakter en verbinden zich met de gemeenschap.

De zolderverdieping van de kantoorvleugels zijn geopend naar buiten, er is een dakkapel over de gehele lengte aangebracht die zorgt voor uitzicht en daglicht op de werkplekken. De kantoorvleugelgevels zijn aangepakt om het gehele complex beter als eenheid te presenteren. In de kopgevels zijn sleetse gevelplaten verwijderd en zijn de gevels aangeheeld met metselwerk en voorzien van een nieuwe kleur in Keim schilderwerk die zorgvuldig is afgestemd op de villa.

HET PLEIN

Het interieur van het vergadercentrum heeft een open en ruimtelijke karakter waar mensen prettig samenkomen. De gemeente noemt het vergadercentrum “het plein”. De ruimte presenteert zich als één geheel onder één dak, met daarin vergaderkamers op twee verdiepingen en een lager intiemer deel met de raadsopstelling. De samenhang van de ruimte wordt versterkt door een doorlopende ritmiek van stijlen in de vier gevels en alzijdige lichtinval.

Vanuit binnen gezien opent het nieuwe lichte vergadercentrum zich naar buiten, je beleeft het boomrijke landschap en het kasteel van Geldrop in het interieur. De nieuwbouw is gebouwd op de kolomstructuur en fundering van de bestaande begane grond met publieke baliefuncties. Reset architecture heeft op de eerste verdieping een lichte remontabele opbouw voorgesteld die bestaat uit een stalen tafelconstructie met een houten verdiepingsvloer en stalendak. De heldere constructieve opzet draagt bij aan een vanzelfsprekende inbedding van het programma dat zich, in de plattegrond, tussen de kolommen huisvest.

Rondom de kolomstructuur loopt een circulatie zone die wordt begrensd door de rondlopende vliesgevel. Aan de langszijde is een gevelstrook van eikenhouten latten aangebracht waarmee de bouwtechnische aansluiting met de bestaande kantoorvleugels uit het zicht is genomen. De houten latten komen in akoestische variant terug in de balustrade van de vergaderverdieping. De eiken laten geven warmte in de beleving van de ruimte die verder uit rustige grijstinten bestaat. Het lichtgrijze keim werk van de buitengevels loopt naar binnen door op de oude buitenmuren van de kantoorvleugels en creëert zo een dubbelzinnige scheiding tussen binnen en buiten.

DUURZAME RENOVATIE

Het gemeentehuis is gasloos all electric uitgevoerd met energielabel klasse A+++ en EPC waarde = 0,63. Het nieuwe vergadercentrum, tussen de beide bestaande vleugels, heeft gezorgd voor een vermindering van het warmteverliesgevende oppervlak van de bestaande vleugels. De schil van het transparante volume is zeer goed geïsoleerd door middel van triple glas en een hoge isolatiewaarde van het dak. De benodigde verwarmingscapaciteit in het bestaande kantoorvleugels is verder verkleind door isolatie van de bestaande daken, na-isolatie van de gevels met voorzetwanden, het vervangen van alle kozijnen met HR++- glas en verbetering van de kierdichting.

Door bovengenoemde maatregelen was het mogelijk het benodigd verwarmingsvermogen met 60% te reduceren. Het gemeentehuis is voorzien van vloerverwarming als basisverwarming die opgewekt wordt met lucht-water warmtepompen. Daarnaast is het gemeentehuis voorzien van een VRF systeem, een lucht-luchtwarmtepompsysteem waarmee het gemeentehuis aanvullend wordt verwarmd en/of gekoeld. Voor de ventilatie van het gemeentehuis zijn drie luchtbehandelingskasten opgesteld die zijn voorzien van o.a. warmteterugwinning met een warmtewiel. Verdere energiebesparing is gerealiseerd door het aanbrengen van daglichtgeregelde LED verlichtingsarmaturen. De 200m2 PV dragen bij aan het benodigde elektrische vermogen. Op de zichtbare dakvlakken zijn de panelen volledig geïntegreerd in de afmeting van de dakpannen.

Duurzaamheid is meer dan energie besparen. De nieuwbouw is uitgevoerd in een lichte remontabele opbouw aansluitend bij een circulaire denkwijze. Tijdens de uitvoering zijn (sloop) onderdelen waar kan direct hergebruikt of beschikbaar gesteld voor hergebruik. Het project levert een kleine bijdrage aan de biodiversiteit in de bebouwde omgeving. In de vernieuwde topgevels zijn in de noordgevel vleermuis- en zwaluw kasten ingebouwd.

GEVEL DETAIL

De universele uitstraling van een vliesgevel is, als toevoeging in het gebouwcomplex, dankbaar ingezet om de openbare functie en toegankelijkheid met transparantie duidelijk te communiceren. Evengoed is de vliesgevel hier niet standaard uitgevoerd maar is het systeem in detail geraffineerd aangepast om het universele ook aan te laten sluiten bij zijn context.

De vormgeving van de nieuwbouw toont een ver doorgevoerde abstractie van de verticale geleding en hoekpilasters in de eclectische villa. De dakrand die gespiegeld terugkomt als onderrand van het overstek is hierbij het beeldbepalende detail. Bij de villa is de dakrand uitbundig rijk en zwaarlijvig. In de nieuwbouw is het uiterste opgezocht om een verfijnd aanzicht te ontwerpen. De façade bestaat alleen uit lijsten van de vliesgevel, zonder verdere lijnvoering van dak- en voetranden. De gecombineerde gezette aluminium dak- en kliklijst laat een elegant flinterdun beeld zien.

De open hoek uitgevoerd in structurele (triple glass) beglazing accentueert de scherpe bovenhoek en uit verwantschap met de geprofileerde kroonlijst van de villa.

INTERIEUR DETAIL

Het vliesgevelsysteem is rondom ingezet als een lichtvoetige maar ook plechtige demarcatie van de ruimte. De eigenheid en samenhang van de ruimte is evident door de doorlopende ritmiek van stijlen in de vier gevels met alzijdige lichtinval.

Aan de langszijde is een gevelstrook van eikenhouten latten aangebracht waarmee de bouwtechnische aansluiting met de bestaande kantoorvleugels en zijn goot uit het zicht is genomen. De houten latten komen in akoestische variant terug in de balustrade van de entresol op de 2de verdieping.

PROCES

Het ontwerp en de uitvoering van de bouw is een dynamisch proces geweest waar de opdrachtgever tussentijds PvE uitgangspunten heroverwoog en bijstelde. Hier is Reset architecture flexibel mee omgegaan met een praktische ontwerpmentaliteit zodat ze kwalitatieve oplossingen konden blijven aandragen en de functionele en esthetische doelstellingen waar zijn gemaakt.